De kandidaat kan in contexten analyseren wat op nationaal en op mondiaal niveau de oorzaken zijn van economische groei en van de verdeling van inkomen en welvaart. Keuzes op microniveau werken door op macroniveau in elke economie die gekenmerkt wordt door wederzijds afhankelijke markten.
Afschrijvingen verdelen de kosten van (vaste) kapitaalgoederen over meerdere boekhoudkundige periodes.
Afschrijvingen geven de waardevermindering van deze kapitaalgoederen weer.
De verdeling van de productiefactoren over de productiemogelijkheden.
Een stijging van de wisselkoers veroorzaakt door de werking van vraag en aanbod.
Met de arbeidsinkomensquote meten we hoeveel procent van het totaal verdiende inkomen wordt verdiend met de productiefactor arbeid.
Arbeid wordt ingezet door werknemers én door zelfstandige ondernemers.
Arbeidsproductiviteit is de gemiddelde productie per werknemer per tijdseenheid.
De beroepsbevolking omvat alle personen in de leeftijd van 15 tot 75 die: betaald werk hebben (werkzame beroepsbevolking), of die geen betaald werk hebben, maar recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking).
Het BBP is de waarde van de totale productie binnen de (Nederlandse) landsgrenzen.
De categoriale inkomensverdeling geeft aan hoeveel procent van het totale inkomen wordt verdiend met de verschillende productiefactoren.
Een daling van de wisselkoers veroorzaakt door de werking van vraag en aanbod.
Er is sprake van een diepte investering wanneer door de investering de kapitaalintensiteit stijgt.
In zo’n geval wordt bij de productie arbeid vervangen door kapitaal.
De Gini coëfficiënt is een getal om de inkomensongelijkheid uit te drukken.
Korting op het te betalen bedrag aan belastingen.
Een inkomensoverdracht is het overhandigen van een bedrag, zonder dat hier een directe tegenprestatie voor geleverd wordt.
Investeren is het aanschaffen van kapitaalgoederen (productiemiddelen) door bedrijven of de overheid.
De kapitaalintesiteit is een maatstaf om te meten in welke verhouding een onderneming gebruik maakt van de productiefactoren arbeid en kapitaal.
Om deze verhouding uit te rekenen, berekenen we de waarde van de kapitaalgoederen per arbeider.
De knelpunstfactor is de minst beschikbare productiefactor die bepalend is voor de maximaal haalbare productieomvang.
De loonkosten zijn de totale kosten die een werkgever heeft voor het in dienst nemen van een werknemer.
De loonkosten bestaan uit het brutoloon van de werknemer en de extra sociale premies die de werkgever moet betalen.
Met de loonquote meten we hoeveel procent van het totaal verdiende inkomen naar de werknemers (in loondienst) gaat.
Grafische weergave van de personele inkomensverdeling in een land.
De marginale belastingdruk is het percentage belasting dat iemand moet betalen over één extra euro inkomen.
Het NNI is waarde van het totale inkomen dat verdiend is met Nederlandse productiefactoren.
Wanneer de relatieve inkomensverschillen tussen rijk en arm kleiner worden is er sprake van nivellering.
Bij het groter worden van de relatieve inkomensverschillen is er sprake van denivellering.
Economie die veel handel met het buitenland heeft.
De openheid van een economie wordt gemeten door de invoer- en de uitvoerwaarde van het land uit te drukken als percentage van het bruto binnenlands product.
Overdrachtsuitgaven zijn de overheidsuitgaven waarbij de overheid een bedrag overhandigt aan een ander, zonder dat hier een directe tegenprestatie voor geleverd wordt.
De p/a-ratio geeft aan hoeveel personen (gemiddeld) één arbeidsjaar delen.
Het geeft dus een beeld van de mate waarin binnen dit land in deeltijd gewerkt wordt.
De bruto participatiegraad geeft aan hoeveel procent van de beroepsgeschikte bevolking behoort tot de beroepsbevolking.
De netto participatiegraad geeft aan hoeveel procent van de beroepsgeschikte bevolking er werkzaam is.
Inkomen zoals het verdiend wordt met het ter beschikking stellen van productiefactoren.
De primaire inkomens zijn: loon, pacht, huur, rente en winst.
Maximale productie van een bedrijf / land in een periode.
Productiefactoren zijn de middelen die altijd in een bepaalde combinatie noodzakelijk zijn om te kunnen produceren.
De productiefactoren zijn:
Progressieve belasting: hoe hoger het inkomen, hoe meer men procentueel (of relatief) aan belasting betaalt.
Bij de ruilvoet kijken we naar de hoeveelheid goederen die een land moet exporteren om een bepaalde hoeveelheid goederen te kunnen importeren.
Er is sprake van schaarste als er productiemiddelen moeten worden opgeofferd om het product voort te brengen.
OF:
Goederen zijn schaars als voor die goederen betaald moet worden.
Inkomen nadat de overheid door het heffen van loon- en inkomstenbelasting en het verstrekken van inkomensafhankelijke subsidies en uitkeringen het (primaire) inkomen heeft herverdeeld.
Officiële koersverhouding tussen valuta’s binnen een systeem van stabiele wisselkoersen.
De toegevoegde waarde is de productiewaarde van een bedrijf (of de overheid).
Het geheel van vraag naar en aanbod van (vreemde) valuta’s.
Welvaart is de mate waarin iemand in staat is om in zijn/haar behoeften te voorzien met schaarse middelen.
De wig is het verschil tussen de loonkosten en het nettoloon.
Inkomen meten
Inkomen is een belangrijke factor in onze welvaart. Dat inkomen wordt verdiend met leveren van een bijdrage aan de productie. De omvang van ons inkomen kunnen we op drie manieren meten. Met behulp van de objectieve methode, de subjectieve methode en de bestedingenmethode.
Uitleg
Economische kringloop
Een kringloopschema is een vereenvoudigde weergave van de belangrijkste geldstromen in een economie. [...]
Toegevoegde waarde
De toegevoegde waarde is de productiewaarde van een bedrijf (of de overheid). [...]
Afschrijvingen
Waardeverminderingen van de vaste kapitaalgoederen, uitgedrukt in een geldbedrag. […]
Productiemeting op drie manieren
De omvang van de productie kunnen we op drie manieren meten. Via de productie zelf. Via het inkomen dat [...]
Categoriale inkomensverdeling
De categoriale inkomensverdeling geeft aan hoeveel procent van het totale inkomen wordt verdiend met [...]
Binnenlands inkomen -> Nationaal inkomen
Verantwoording: Officieel behoort dit onderscheid niet tot de examenstof. Mijns inziens is het echter essentieel om dit onderscheid wél [...]
Kringloop
Balkje knippen
Toegevoegde waarde
Reële BBP
Brede welvaart
Betalingsbalans & wisselkoers
Het kringloopschema laat de belangrijkste geldstromen in de economie zien.
Voor veel landen, zoals Nederland, geldt dat de geldstroom tussen landen ook zeer omvangrijk is. Bij al die internationale geldstromen moeten steeds valuta’s geruild worden op de valutamarkt.
Uitleg
Betalingsbalans
Een betalingsbalans is een overzicht van alle transacties van een land met het buitenland in een bepaalde [...]
Wisselkoers – koersvorming
De wisselkoers is de prijs van een bepaalde munt, uitgedrukt in een andere valuta. Een koers van de [...]
Wisselkoers gevolgen
Wanneer de koers van een munt verandert, heeft dat gevolgen voor importprijzen en exportprijzen. Je kunt eigenlijk nooit zeggen [...]
Betalingsbalans
Welvaart en inkomen (her)verdelen
Inkomen wordt door veel mensen vaak gelijk gesteld aan welvaart, maar welvaart is breder. En gelukkig zijn economen daar ook achter gekomen.
Het inkomen zoals het verdiend wordt uit productie is nogal ongelijk verdeeld. De overheid zorgt met belastingen en uitkeringen voor een stukje herverdeling van inkomen.
Uitleg
Inkomen; primair , secundair , tertiair
Het primaire inkomen is het inkomen zoals het verdiend wordt met het ter beschikking stellen van productiefactoren. [...]
Personele inkomensverdeling: Lorenzcurve
Het totale inkomen dat door de mensen in een land verdiend wordt door middel van het produceren van goederen en [...]
Gini coëfficiënt
Gini coëfficiënt De Gini coëfficiënt is een getal, gebaseerd om de Lorenzcurve, om de inkomensongelijkheid uit te drukken. [...]
Inkomensoverdracht
Een inkomensoverdracht is het overhandigen van een bedrag, zonder dat hier een directe tegenprestatie [...]
Inkomstenbelasting
De berekening van de inkomstenbelasting is een soort “eindcontrole” over het afgelopen jaar. De belastingbetaler berekent [...]
Opgaven
Powerpoints
Lorenzcurve
Inkomstenbelasting
P/A-ratio
Structuur
Met de structuurkant van de economie bedoelen we de economische factoren die bepalend zijn voor de mogelijkheden van zo’n economie om goederen en diensten tegen concurrerende prijzen op de markt te brengen. We kijken naar ontwikkelingen op de langere termijn aan de aanbodkant van de economie.
Ontwikkelingen die van invloed zijn op de productiecapaciteit en de concurrentiepositie zijn daarbij heel belangrijk.
Uitleg
De macro economische productiefunctie
De potentiële productie van een land is de maximale productie die met een normale inzet van beschikbare productiefactoren [...]
Investeren
Investeren is het aanschaffen van kapitaalgoederen (productiemiddelen) door bedrijven of de overheid. Pas op: In [...]
Potentiële productie / Productiecapaciteit
de maximale productie die met een normale inzet van beschikbare productiefactoren en de stand [...]
Internationale concurrentiepositie
De (internationale) concurrentiepositie geeft aan in welke mate bedrijven in staat zijn om te concurreren met andere bedrijven (in [...]
Aanbod van arbeid
Het aanbod van arbeid in een land wordt bepaald door de omvang van de beroepsbevolking. De [...]
Loonkosten
Een bedrijf zal altijd proberen zo goedkoop mogelijk te produceren. Hoeveel arbeid een bedrijf zal inschakelen zal (onder andere) [...]
Internationale economische samenwerking
Internationale economische samenwerking kenmerkt zich altijd door de spanning tussen vrijhandel en protectionisme. Aan de ene kant leidt vrijhandel [...]