De kandidaat kan in contexten analyseren dat keuzes en ruil die plaatsvinden worden gecoördineerd via de markt. Prijsvorming is het coördinatiemechanisme waarmee vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd. De manier waarop prijsvorming plaatsvindt is afhankelijk van de marktstructuur (marktvormen) en heeft gevolgen voor toetreding, welvaart en economische politiek.
Het afwentelingspercentage geeft aan hoeveel procent van een heffing wordt afgewenteld op de consument.
De verdeling van de productiefactoren over de productiemogelijkheden.
Het bedrag dat iemand maximaal bereid is om uit te geven aan een bepaald product.
De collectieve aanbodlijn (of functie) beschrijft de verkoopbereidheid van alle producenten.
De collectieve vraaglijn (of functie) beschrijft de betalingsbereidheid van alle consumenten.
Complementaire goederen zijn goederen die elkaar in het gebruik aanvullen.
Constante kosten (of: vaste kosten) zijn kosten waarvan het totaalbedrag niet afhankelijk is van de productieomvang.
Het bedrag dat consumenten bereid zijn om méér te betalen dan de geldende prijs.
Een drempelinkomen geeft aan dat het inkomen eerst een bepaalde hoogte moet hebben, voordat mensen het product (kunnen) gaan kopen.
Toont het verloop van de uitgaven naar een bepaald product in samenhang met de hoogte van het inkomen van de consument(en)
De prijs die door vrije werking van vraag en aanbod ontstaat.
Externe effecten zijn onbedoelde bijwerking van productie of consumptie die de welvaart van een anderen dan de veroorzaker beïnvloedt.
Een heffing is een door de overheid opgelegde betaling.
De inkomenselasticiteit is een vermenigvuldigingsfactor die aangeeft in welke mate de uitgaven voor een bepaald product reageren op een inkomensverandering.
Bij de kruiselingse elasticiteit gaat het om de mate waarin de vraag naar een product reageert op een prijsverandering van een ander product.
Marginale kosten geven het bedrag aan waarmee de totale kosten toenemen als een bedrijf één extra product produceert.
De marginale opbrengst is het bedrag waarmee de totale opbrengst van het bedrijf verandert als het bedrijf één extra product produceert.
Een markt is de confrontatie van vraag en aanbod van een economisch goed.
Onder de marktvorm wordt het geheel van omstandigheden verstaan waaronder de concurrentie plaats vindt.
De omzet is de totale waarde (totale opbrengst) van de verkopen (afzet) in een bepaalde periode.
TO = P × Q
Een uitkomst is Pareto-optimaal wanneer niemand zijn positie kan verbeteren zonder dat dit ten koste gaat van de ander.
In een marktmodel betekent dit dat de som van consumenten- en producentensuplus maximaal is.
De prijselasticiteit van de vraag is een vermenigvuldigingsfactor die aangeeft in welke mate de vraag naar een bepaald product reageert op een prijsverandering van dat product.
Een producentensurplus ontstaat wanneer producenten bereid zijn het product te leveren voor minder dan de geldende marktprijs.
Substitutiegoederen zijn goederen die elkaar in het gebruik kunnen vervangen.
Transactiekosten zijn alle kosten die in het economisch verkeer moeten worden gemaakt ten behoeve van het tot stand brengen van een transactie.
Variabele kosten zijn kosten waarvan het totaalbedrag afhankelijk is van de productieomvang.
Marktwerking
Vraag en aanbod bepalen de prijs. Maar niet op alle markten zijn de omstandigheden hetzelfde.
In dit deel wordt gekeken naar de werking van de verschillende markten en de verdeling van het surplus tussen producent en consument.
Uitleg
Vraag; betalingsbereidheid
Hoeveel er van een bepaald product gevraagd wordt, hangt af van veel factoren. De betalingsbereidheid van de consument is [...]
Consumentensurplus
Een consumentensurplus ontstaat wanneer consumenten bereid zijn méér te betalen dan de geldende prijs. [...]
Aanbod; verkoopbereidheid
Hoeveel er van een bepaald product aangeboden wordt, hangt af van veel factoren. De verkoopbereidheid, of leveringsbereidheid, van de [...]
Producentensurplus
Een producentensurplus ontstaat wanneer producenten bereid zijn het product te leveren voor minder dan de geldende marktprijs. [...]
Evenwichtsprijs
De evenwichtsprijs is de prijs die door vrije werking van vraag en aanbod ontstaat. Er is sprake [...]
Tekenen van een marktmodel
Tekenen een vraag- en aanbodlijn in een marktmodel steeds volgens dit stappenplan: Bereken de 0-punten van de vraaglijn. [...]
Vraag en Aanbod – Prijsmechanisme
Grondlegger van de klassieke economen, Adam Smith, noemde het The invisible hand. Deze onzichtbare hand, het prijsmechanisme, stuur het [...]
Ceteris paribus marktmodel
Bij het opstellen van een marktmodel veronderstellen we alle andere factoren (dan de prijs) die ook [...]
Marktvorm en opbrengsten
De omstandigheden op een markt kunnen sterk verschillen. Soms zijn er veel producenten, soms slechtst [...]
Pareto-optimaal of Pareto-efficiënt
Een marktuitkomst is Pareto-optimaal wanneer de som van consumenten- en producentensuplus maximaal is. Het is de meest efficiënte uitkomst [...]
Opgaven
Powerpoints
Volkomen concurrentie
Verschuiven vraaglijn
Verschuiven aanbodlijn
Marktmechanisme
Monopolistische concur.
Oligopolie
Marktresultaat
Elasticiteiten
Elasticiteiten geven het verband weer tussen twee relatieve veranderingen.
Bijvoorbeeld in welke mate de vraag in verhouding reageert op een prijsverandering.
Uitleg
Elasticiteit
Een elasticiteit is een vermenigvuldigingsgetal dat aangeeft hoe sterk de relatie tussen twee relatieve veranderingen is. [...]
Ceteris paribus
Ook bij elasticiteiten moeten we bij het onderzoeken van een verband alle overige factoren die [...]
Prijselasticiteit van de vraag
De prijselasticiteit van de vraag is een vermenigvuldigingsfactor die aangeeft in welke mate de vraag [...]
Elk punt een andere elasticiteit
Een vraagfunctie is een eerstegraads vergelijking; een rechte lijn. Bijvoorbeeld: Qv = -4P + 100 Dat betekent dat overal op de lijn [...]
Kruiselingse elasticiteit
Bij de kruiselingse elasticiteit gaat het om de mate waarin de vraag naar een product [...]
Substitutiegoederen
Substitutiegoederen zijn goederen die elkaar in het gebruik kunnen vervangen. […]
Complementaire goederen
Complementaire goederen zijn goederen die elkaar in het gebruik aanvullen. […]
Inkomenselasticiteit
De inkomenselasticiteit is een vermenigvuldigingsfactor die aangeeft in welke mate de uitgaven voor een bepaald product reageren op een [...]
Elasticiteit; segment- of puntberekening
Deze uitleg behoort niet tot de officiële examenstof. Wanneer je een elasticiteit moet uitrekenen zonder [...]
Opgaven
Powerpoints
Prijselasticiteit vraag
Ek en Ei
Produceren
Producenten hebben niet op elke markt dezelfde invloed op de prijs. Bovendien hangt de keuze van hun productieomvang ook af van het verloop van de kosten. In dit deel bekijken we de samenhang tussen kosten en opbrengsten voor producenten op verschillende markten.
Uitleg
Soorten kosten
We maken onderscheid tussen twee soorten kosten: constante kosten en variabele kosten. […]
Constante kosten
Constante kosten zijn kosten waarvan het totaalbedrag niet afhankelijk is van de productieomvang. [...]
Variabele kosten
Variabele kosten zijn kosten waarvan het totaalbedrag afhankelijk is van de productieomvang. [...]
Marginale kosten
Marginale kosten geven het bedrag aan waarmee de totale kosten toenemen als een bedrijf [...]
Marginale opbrengst
De marginale opbrengst is het bedrag waarmee de totale opbrengst van het bedrijf verandert als [...]
Ondernemingsdoelstellingen bij volkomen concurrentie
Een producent op een markt van volkomen concurrentie kan niet zelf zijn prijs bepalen. Die prijs wordt bepaald door [...]
Ondernemingsdoelstellingen bij een Monopolist
Een monopolist kan zelf zijn prijs bepalen. Hoeveel producten hij dan verkoopt is afhankelijk van de betalingsbereidheid van zijn [...]
Overzicht produceren en marktvormen
In deze pdf staat heel kort het belangrijkste van marktvormen, kosten en ondernemingsdoelen. [...]
Opgaven
Powerpoints
Kosten en Opbrengsten
MO, MK en TWmax
Arceren winst
Monopolist
Surplus monopolist
Overheidsingrijpen
De werking van markten is niet altijd ideaal. Soms vindt de samenleving dat ingrijpen noodzakelijk is. De overheid kan direct ingrijpen in de prijs met minimum- of maximumprijzen. Of indirect de prijs beïnvloeden via heffingen of subsidies.
Uitleg
Heffing als vast bedrag in de aanbodlijn
Wanneer de overheid de producenten belast met een heffing (btw, accijns) op hun product, zullen zij [...]
Heffing als percentage in aanbodlijn
Heffingen zijn niet altijd een vast bedrag per product. Denk maar eens aan BTW. Het bedrag dat er aan [...]
Subsidie in de aanbodlijn
Wanneer de overheid de producenten een subsidie geeft voor hun product, zullen zij bereid zijn hun producten voor een [...]
Consumentensubsidie in de vraaglijn
Meestal worden heffingen of subsidies verrekend via de producent. Het komt echter voor dat de consument [...]
Minimumprijs
De overheid kán besluiten om direct in te grijpen in de prijsvorming op de markt. In sommige gevallen wordt de evenwichtsprijs op de [...]
Maximumprijs
Soms wordt de marktprijs van een product te hoog. Voor sommige consumenten wordt het product daardoor onbetaalbaar. Wanneer de [...]