Inkomenselasticiteit

De inkomenselasticiteit is een vermenigvuldigingsfactor die aangeeft in welke mate de uitgaven voor een bepaald product reageren op een inkomensverandering.

Formule:

Bij een stijging van ons inkomen gaan we van de meeste producten meer kopen. In dat geval is er sprake van een positief verband.
Er zijn echter ook producten waar we minder van gaan kopen wanneer ons inkomen stijgt. De inkomenselasticiteit kan dus ook negatief zijn.

Een negatieve elasticiteit duidt op een negatief verband tussen oorzaak en gevolg.
Dat wil zeggen dat er een negatief verband is tussen de vraag naar een product en de hoogte van het inkomen:

inkomen↓	-3% × -1 = +3%	vraag↑
inkomen↑	+2% × -2 = -4%	vraag↓

Goederen waarvan men minder gaat kopen naarmate het inkomen stijgt, ervaren de consumenten blijkbaar als “minderwaardige goederen” (=inferieur). Bij een stijging van het inkomen kopen de consumenten liever een ander/beter product. 

Denk bij inferieure goederen bijvoorbeeld aan:

Een elasticiteit met de waarde 0 duidt erop dat er geen verband is tussen oorzaak en gevolg.
Een verandering van het inkomen heeft dan géén effect op de vraag:

inkomen ↓ of ↑	iets% × 0 = 0%	vraag =

Denk bijvoorbeeld aan:

Indien de waarde van de inkomenselasticiteit tussen de 0 en de 1 ligt, is er sprake van een (zwak) positief verband: 
de consument gaat wel méér van het product kopen als het inkomen stijgt, maar %ΔQv < %ΔY.
De vraag reageert minder dan evenredig op het inkomen, zoals je kunt zien in het groene deel van de onderstaande Engelcurve.

Bijvoorbeeld:

Indien de waarde van de inkomenselasticiteit groter dan 1 is, is er sprake van een (sterk) positief verband: 
de consument gaat (veel) méér van het product kopen als het inkomen stijgt, waarbij geldt dat %ΔQv > %ΔY .
De vraag reageert meer dan evenredig op het inkomen, zoals je kunt zien in het blauwe deel van de onderstaande Engelcurve.

Bijvoorbeeld:

Of een product als luxe of als noodzakelijk goed wordt beschouwd, hangt af van het inkomen van de consument(en).
Onderstaande grafiek toont het verloop van de uitgaven naar een bepaald product in samenhang met de hoogte van het inkomen van de consument(en).

De kleurtjes op deze lijn corresponderen met de bijbehorende waardes van de inkomenselasticiteit:

Bijvoorbeeld: 
Bij luxe goederen stijgen de uitgaven meer dan evenredig ten opzichte van het inkomen. 
Daarbij hoort een progressief stijgende uitgavenlijn en een inkomenselasticiteit van boven de 1.

Een drempelinkomen geeft aan dat het inkomen eerst een bepaalde hoogte moet hebben, voordat mensen het product (kunnen) gaan kopen.