Domeinen Markten, Welvaart en groei en Goede Tijden, Slechte Tijden 

De Deense overheid overweegt de aanleg en exploitatie van een toltunnel tussen een Deens eiland en het noorden van Duitsland. Hiermee zou de reis- en transporttijd over de weg van bijvoorbeeld Hamburg (Duitsland) naar de Deense hoofdstad Kopenhagen en verder naar Göteborg (Zweden) en Oslo (Noorwegen) gemiddeld een uur korter worden. Ten behoeve van de besluitvorming laat de Deense overheid een financiële haalbaarheidsstudie uitvoeren. De gegevens in onderstaande tabel zijn in miljoenen Deense kroon (DK), tenzij anders aangegeven.

(1) TK = AK + FK + OK TK   = totale kosten per jaar
(2) AK = 0,01Oi AK  = afschrijvingskosten per jaar
(3) FK = 0,03Oi FK  = financieringskosten op de kapitaalmarkt per jaar
(4) OK = 7 OK  = overige kosten per jaar
(5) Oi = 6.000 Oi    = overheidsinvestering voor de tunnel
(6) Qv = −0,5P + 19 Qv   = aantal passages door de toltunnel per jaar in miljoen
(7) P = 18 P    = toltarief in DK per passage inclusief omzetbelasting
(8) TT = P × Q TT   = totale tolopbrengst per jaar
(9) OB = 3Q OB  = overige belastingopbrengsten per jaar
(10) TO = TT + OB TO  = totale opbrengsten per jaar
(11) TR = TO − TK TR   = totale resultaat per jaar

De overheid stelt als voorwaarde voor de aanleg en exploitatie van de toltunnel dat het totale resultaat per jaar (TR) positief moet zijn.

1 Geef een voorbeeld van een type belastingopbrengsten (OB) waarvan de Deense overheid een toename kan verwachten wanneer de tunnel in gebruik is. Licht het antwoord toe.

De Deense regering hoopt de verbinding van het land met het buitenland te verbeteren met deze tunnel.

2 Laat met een berekening zien dat op basis van bovenstaande informatie de Deense overheid zal besluiten om de toltunnel niet aan te leggen.

Begin met vergelijking (11) en zet dan steeds een stapje terug om te kijken hoe je dat elke factor kunt uitrekenen.

De Deense minister van Verkeer onderzoekt mogelijkheden om de aanleg en exploitatie van de tunnel toch haalbaar te maken. Hij komt tot de conclusie dat een verhoging van het toltarief met DK 0,50 per passage de jaarlijkse tolopbrengst uit passages door deze tunnel kan doen toenemen.

3 Bereken de prijselasticiteit van de vraag naar tunnelpassages en laat daarmee zien dat de conclusie van de minister juist is.

De minister wijst er ook op dat verschillende belanghebbende partijen in binnen- en buitenland in belangrijke mate zullen profiteren van het project.
“Ik zie kansen om deze partijen te overtuigen van het belang om financieel deel te nemen.”

4 Noem een belanghebbende partij die de minister op het oog kan hebben. Licht het antwoord toe.

De tunnel heeft een belangrijke economische functie als snelle verbinding tussen Denemarken en Duitsland. Wie profiteren daar van?

1

Uit de toelichting bij het gegeven voorbeeld moet blijken dat de betreffende belastingopbrengsten stijgen door toename van economische activiteit in Denemarken als resultaat van het in gebruik komen van de tunnel.

Voorbeelden van belastingopbrengsten met een juiste toelichting zijn:

  • Inkomstenbelasting / Vennootschapsbelasting
    Winsten van transportondernemingen / exportbedrijven zullen stijgen, doordat zij sneller en goedkoper kunnen werken.
  • Omzetbelasting / Accijnzen
    Binnenlandse bestedingen nemen toe.
  • Toeristenbelasting
    Denemarken wordt beter bereikbaar voor toeristen uit het buitenland.
2

Een voorbeeld van een juiste berekening is:

Qv = − 0,5 × 18 + 19 = 10 miljoen passages
TO = TT + OB = 180 + 30 = 210 miljoen DK

TK = (0,01 + 0,03) × 6.000 + 7 = 247 miljoen DK
TR = − 37 miljoen DK

(Dit is een negatief resultaat, dus aan de voorwaarde is niet voldaan)
3

De tol stijgt met 2,78% van DK 18,00 naar DK 18,50
De vraag daalt met 2,5% van 10 naar 9,75 (miljoen passages)

De vraag is inelastisch en de tolopbrengst zal daarmee toenemen
4

Voorbeelden van een juist antwoord zijn:

  • De Duitse overheid: de tunnel zal een stimulans zijn voor de Duitse economie (door het vergemakkelijken van export en import), en de Duitse overheid kan hierdoor extra belastingopbrengsten tegemoetzien.
  • Het bedrijfsleven: bedrijven in Denemarken en omliggende landen zullen profiteren in de vorm van extra omzet / lagere kosten / hogere winsten.
print