Domeinen Risico & Informatie en Welvaart en groei 

Investeringen door lokale bedrijven in ontwikkelingslanden worden vaak bemoeilijkt door de grote onzekerheid over de wisselkoers. Buitenlandse banken willen geen leningen in de lokale valuta (LV) van deze landen verstrekken, of alleen tegen een zeer hoge rente. Leningen die zijn verstrekt in US dollars vormen voor de ontvangende bedrijven een groot risico. Dit is te zien in het voorbeeld van het bedrijf Megalo in een ontwikkelingsland.

Balans per 1-1-2011 van Megalo
(alle bedragen in miljoenen LV)

*   Bezittingen/schulden waarvan de waarde in US dollars vaststaat. Op de balans staat de waarde in LV, omgerekend tegen de actuele wisselkoers.

Bij bepaalde veranderingen in de wisselkoers van de US dollar kan Megalo de omvang van het eigen vermogen in LV sterk zien dalen.

1 Zal deze daling van het eigen vermogen optreden bij stijging of bij daling van de wisselkoers van de US dollar ten opzicht van de LV? Verklaar het antwoord op basis van bovenstaande balansgegevens, zonder een berekening te maken.
 

Er zijn zowel bezittingen als schulden in dollars. Op de balans staan deze bedragen in LV.

Om bedrijven in ontwikkelingslanden meer toegang te bieden tot leningen, heeft een groep ontwikkelingsorganisaties een fonds opgericht om wisselkoersrisico’s af te dekken, het Wisselfonds. Dit fonds stelt zich op tussen bedrijven in ontwikkelingslanden en internationale banken. De procedure verloop als volgt. Een bank verstrekt aan een bedrijf in een ontwikkelingsland een US dollarlening, die wordt omgewisseld in LV. Het bedrijf betaalt later rente en aflossing in LV aan het Wisselfonds. Dit fonds garandeert aan de bank in geval van een sterke wisselkoersdaling van de LV toch een vaste rente in US dollars. Zo heeft noch de bank, noch het bedrijf een wisselkoersrisico. Het Wisselfonds moet kostendekkend opereren en rekent het bedrijf als vergoeding een verhoogde rente. Het Wisselfonds heeft van de ontwikkelingsorganisaties de beschikking gekregen over een aanzienlijk vermogen met een zeer lange looptijd en verricht daarmee transacties in tientallen landen en valuta’s.

Het Wisselfonds stelt op zijn site: “Een grotere beschikbaarheid van leningen in dollars kan voor bedrijven in ontwikkelingslanden via de internationale concurrentiepositie leiden tot een versterking van de wisselkoers van de LV ten opzichte van de US dollar.”

2 Leg deze stelling uit.
 

Wat doen de bedrijven met deze leningen? Waarom zal daardoor de vraag (of aanbod) van LV veranderen?
Bedenk dat de concurrentiepositie centraal moet staan in je antwoord.
3 Geef op basis van de tekst twee argumenten die duidelijk maken dat het Wisselfonds grotere koersrisico’s kan accepteren dan bedrijven in ontwikkelingslanden.
 

Argumenten staan in de tekst.
Bedenk dat het fonds wel kostendekkend moet opereren  (dus niet failliet mag gaan).

Agriplano, een ander bedrijf in een ontwikkelingsland, sluit een lening af bij een bank in de Verenigde Staten. De hoofdsom bedraagt 3 miljoen US dollar. De looptijd van de lening bedraagt één jaar. Het Wisselfonds sluit een overeenkomst met de bank en met Agriplano, waarin wordt vastgelegd dat het Wisselfonds de bank na één jaar de hoofdsom en 4% rente betaalt, beide in US dollars. Het Wisselfonds rekent aan Agriplano een jaarrente van 14%. Het Wisselfonds int de rente te samen met de hoofdsom in lokale valuta bij Agriplano en wisselt deze bedragen om in US dollars. Het onderstaande schema toont de betrokken transacties.

Schema van betalingen via het Wisselfonds bij Agriplano

Het Wisselfonds verwacht dat de koers van de LV uitgedrukt in US dollars in het betreffende jaar met 8% zal dalen.

4 Bereken in dit voorbeeld de omvang van de verwachte winst in US dollars voor het Wisselfonds.
 

Begin voor het gemak je berekening met een koers van 1:1

In het land waar Agriplano gevestigd is, valt de werkelijke inflatie hoger uit dan de verwachte inflatie. Dit kan via de wisselkoers leiden tot een lagere winst of zelfs verlies voor het Wisselfonds.

5 Leg uit waarom de bij vraag 4 berekende winst lager kan uitvallen wanneer de inflatie hoger uitvalt dan verwacht. Betrek in de uitleg de vraag naar LV op de valutamarkt.
 

Je moet de vraag naar LV op de valutamarkt gebruiken.
Waardoor verandert de vraag naar LV als de inflatie in het land hoger uitvalt dan verwacht.

1

Bij stijging van de wisselkoers van de US dollar in LV

De schulden die het bedrijf heeft uitstaan in US dollars zijn veel groter dan de US dollarbezittingen. Bij stijging van de wisselkoers van de US dollar zal de toename van de US dollarschulden, omgerekend in LV, dus veel groter zijn dan die van de US dollarbezittingen. (Het eigen vermogen zal per saldo afnemen.)

Opmerking: Als in het antwoord de stijging van de wisselkoers niet is meegenomen, geen scorepunten toekennen.
2

Een voorbeeld van een juiste uitleg is:

  • De grotere beschikbaarheid van leningen kan leiden tot meer investeringen in ontwikkelingslanden, waardoor efficiënter en zodoende goedkoper kan worden geproduceerd (en de internationale concurrentiepositie kan verbeteren).
  • waardoor de export kan toenemen, met extra vraag naar de lokale valuta en versterking van de wisselkoers ten opzichte van de dollar.
3

Voorbeelden van juiste argumenten zijn:

  • Het gegeven dat het Wisselfonds een verhoogde rente in rekening brengt aan bedrijven (wat gezien kan worden als een risico-opslag).
  • Het gegeven dat het Wisselfonds over langdurig vermogen beschikt, betekent dat tijdelijke verliezen kunnen worden opgevangen (waardoor het fonds grotere risico’s kan accepteren).
  • Het gegeven dat het Wisselfonds in veel verschillende valuta’s belegt, betekent dat het risico gespreid is.

per juist genoemd argument 1 punt
4

Stel aanvankelijk de wisselkoers $/LV op 1.

Dan is de hoofdsom + rente in LV:
LV 3 miljoen × 1,14 = LV 3,42 miljoen.

Dat is dan in dollars 3,42 miljoen × (1 − 0,08) = $ 3,1464 miljoen.

Het Wisselfonds heeft dan een winst van $ 3,1464 miljoen − $ 3 miljoen × 1,04 = $ 26.400.
5

Voorbeelden van een juiste uitleg zijn:

  • Door inflatie kan (de concurrentiepositie van dit ontwikkelingsland verslechteren. Hierdoor kan) de export afnemen en de vraag naar de LV dalen
  • Hierdoor bestaat het gevaar dat de wisselkoers van de LV (nog verder) zal dalen en het Wisselfonds, omgerekend in dollars, minder zal ontvangen dan verwacht

of

  • Bij inflatie kunnen beleggers anticiperen op afname van de export en daling van de wisselkoers van de LV en zal daarom de vraag naar LV van de kant van beleggers minder worden
  • Hierdoor bestaat het gevaar dat de wisselkoers van de LV (nog sterker) zal dalen en het Wisselfonds, omgerekend in dollars, (nog) minder zal ontvangen
print