De kandidaat kan in contexten analyseren waarom er sprake is van korte termijn schommelingen in economische activiteiten en welke mogelijkheden en grenzen er zijn voor conjunctuurbeleid. Markten laten zich niet gemakkelijk reguleren mede door toedoen van rigiditeiten.
Conjunctuur en arbeidsmarkt
Met de conjunctuurzijde van de economie bekijken we de vraagzijde. We kijken naar het effect van bestedingen op korte termijn en de gevolgen voor bijvoorbeeld de werkloosheid.
Uitleg
Conjunctuur en structuur
Bij het vak economie wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen de 'vraagzijde / conjunctuur' en de 'aanbodzijde / structuur' [...]
Bestedingen of effectieve vraag
De totale vraag naar goederen en diensten in een land in een bepaalde periode, voor zover die vraag beslag [...]
Conjunctuur en conjunctuurklok
Aan de hand van diverse economische grootheden bepaalt het CBS voortdurend in welke fase de conjunctuur van Nederland zich [...]
Bezettingsgraad
De bezettingsgraad geeft aan in welke mate de productiecapaciteit wordt gebruikt. […]
Macro economische vraag en aanbod
Het effect van een vraagverandering op de economie is niet altijd hetzelfde. We kunnen dat [...]
Werkgelegenheid en de vraag naar arbeid
De bestedingen bepalen hoeveel er geproduceerd moet worden. De productie bepaalt hoeveel werkgelegenheid er op een bepaald moment is. [...]
Werkloosheid
Er zijn verschillende soorten werkloosheid. Afhankelijk van de oorzaak van de werkloosheid moet gekozen worden voor de juiste maatregel [...]
Loonsverandering
Lonen komen, binnen wettelijke kaders, tot stand door onderhandeling. Op de achtergrond van die onderhandeling spelen vraag en aanbod [...]
Geldillusie
Geldillusie is de neiging van mensen om over geld in nominale en niet in reële (voor inflatie gecorrigeerde) [...]
Arbeidsmarkt
Flexibilisering AM
Werkloosheid
Krap / Ruim
Beleid en overheid
De overheid kan met haar beleid de conjunctuur beïnvloeden. Maar maatregelen voor de conjunctuur hebben ook bijna altijd gevolgen voor de structuur.
Uitleg
Anti-cyclisch of pro-cyslisch begrotingsbeleid
De overheid kan met haar begrotingsbeleid de conjunctuurbeweging  zowel afzwakken als versterken. Dat is veelal een [...]
Het groei- en stabiliteitspact
De regels van Brussel, het groei- en stabiliteitspact, kunnen een reden zijn waarom de Nederlandse [...]
Multiplier
Een multiplier is een vermenigvuldigingsfactor die aangeeft in welke mate het nationaal inkomen verandert als een autonome besteding [...]
Inverdieneffect
Wanneer de overheid de economie wil stimuleren, zal een deel van de extra uitgaven via extra belastinginkomsten wordt [...]
Begrotingsbeleid
Multiplier
Beleid en Centrale Bank
De Centrale Bank heeft officieel één doel: inflatie stabiliseren rond de 2 %
Om dat te realiseren kan de CB via de liquiditeit van de algemene banken de rente beïnvloeden. Maar een renteverandering heeft niet alleen gevolgen voor de inflatie.
Uitleg
Geldhoeveelheidsbegrippen
De Centrale Bank moet de ontwikkeling van diverse soorten geldhoeveelheden goed monitoren om haar belangrijkste [...]
Geldschepping of geldvernietiging
We spreken van geldschepping indien de maatschappelijke geldhoeveelheid toeneemt. Wanneer de maatschappelijke geldhoeveelheid afneemt, [...]
Verkeersvergelijking Fisher
Met de verkeersvergelijking van Fisher kunnen we zichtbaar maken onder welke voorwaarde een groei van [...]
Monetair beleid
De Europese Centrale Bank heeft officieel maar één doel: het bewaken van de interne waarde van de euro. Dat [...]
Zero lower bound en kwantitatieve verruiming
Met de ‘zero lower bound’ wordt bedoeld dat de nominale rente van de centrale bank op nul is [...]
Liquiditeitsval
Er is sprake van een liquiditeitsval als een toename van de maatschappelijke geldhoeveelheid terecht komt in inactieve kassen. [...]
Wisselkoers interventie
Een flexibele wisselkoers veroorzaakt wisselkoersrisico's bij internationale handel. Deze onzekerheid kan leiden tot minder internationale handel en daarmee welvaartsverlies. [...]
Wisselkoers gevolgen
Wanneer de koers van een munt verandert, heeft dat gevolgen voor importprijzen en exportprijzen. Je kunt eigenlijk nooit zeggen [...]
Verbandenschema wisselkoers & rente
We kunnen de macro-economische verbanden die samenhangen met wisselkoers en rente schematisch samenvatten op de [...]
Opgaven
Powerpoints
Zwevende wisselkoers
Vaste wisselkoers
Optimale valutagebieden
Toezicht & geldschepping
Monetair beleid
Monetair trilemma
Het IS-MB-GA model (examen 2023)
Modellen zijn binnen de economie een veelgebruikte methode voor analyse.
Het IS-MB-GA-model beschrijft de samenhang tussen productie, rente en inflatie (in een gesloten economie / zonder buitenland).
Uitleg
Kringloopmodel, multiplierwerking en inverdieneffect
Het kringloopmodel Een kringloopschema toont een model van de belangrijkste geldstromen in een economie. In het [...]
Het Keynesiaanse model
Een Keynesiaans model, genoemd naar de econoom J.M. Keynes, beschrijft de economie op korte termijn. Het model laat zien [...]
Arbeidsmarkt, multiplier en inverdieneffect in Keynesiaans model
We kunnen het model verder uitbreiden door de arbeidsmarkt erin op te nemen. In de meest eenvoudige situatie ziet [...]
Keynesiaans model grafisch: het Keynesiaanse kruis
In de uitgangssituatie kan de economie van land X beschreven worden aan de hand van onderstaand model. Land X [...]
De IS-lijn
De IS-lijn beschrijft het verband tussen rente en evenwichtsinkomen. De rente bepaalt hoe goedkoop/duur het is om geld te [...]
Monetair beleid: de MB-lijn
MB staat voor monetair beleid. Monetair beleid wordt gevoerd door de centrale bank. De ECB heeft een enkelvoudig mandaat: de [...]
Geaggregeerd aanbod: de GA-lijn
De vraagzijde van de economie, beschreven met de IS-MB-grafieken, bepaalt de omvang van de bestedingen op korte termijn. De [...]