In Nederland is de verzekering van ziektekosten sinds 1 januari 2006 geprivatiseerd. Om de concurrentie te reguleren zijn er in de Zorgverzekeringwet voorwaarden opgenomen waaraan de zorgverzekeraars zich moeten houden (zie bron 8).

Bron 8 – enkele bepalingen uit de Zorgverzekeringswet (Zvw)

  • Basisverzekering
    Elke Nederlander is verplicht een (basis)zorgverzekering af te sluiten.
    Deze verzekering vergoedt de meest voorkomende geneeskundige zorg via huisarts, ziekenhuis, of apotheek. Dit noemen we het basispakket.

  • Acceptatieplicht
    Alle zorgverzekeraars moeten iedereen tegen vergelijkbare voorwaarden accepteren voor het basispakket, ongeacht geslacht, leeftijd of gezondheid.

  • Beëindiging van de zorgverzekering
    De verzekeraar mag het contract niet gedurende de verzekeringsperiode (kalenderjaar) opzeggen. Ook niet als de verzekerde de verschuldigde premies niet betaalt. De verzekerde kan het contract jaarlijks opzeggen.

  • Basispakket en aanvullende verzekering
    De verzekeraar moet minimaal de risico’s verzekeren die zijn opgenomen in het basispakket. De verzekerde kan zich vrijwillig aanvullend bijverzekeren (bijvoorbeeld voor fysiotherapie). Daarvoor gelden aparte premies en voorwaarden.

Vóór het begin van een nieuw kalenderjaar maken de zorgverzekeraars in Nederland hun premies voor de basisverzekering bekend.
In bron 9 worden de prijsverschillen tussen enkele verzekeraars zichtbaar.

Bron 9 – premies basisverzekering bij de grootste verzekeraars

Gegeven: premie Delta Lloyd is 1.150 euro.

Verzekeraar Unizorg introduceert een nieuwe polis voor basiszorg: de GoedKuur-polis. 
Informatie uit de brochure van deze polis is opgenomen in bron 10.

Bron 10 – uit een brochure van Unizorg

GoedKuur: de jongste basisverzekering van Unizorg
“Eindelijk een basisverzekering voor iedereen die jong is of die zich jong voelt.”

Helder, eenvoudig en spotgoedkoop
Bij GoedKuur regel je alles online en telefonisch en daarom ben je supervoordelig uit.
Inderdaad, omdat alles via internet gaat, kan de premie lekker laag blijven. Zo kun je medicijnen makkelijk via onze geselecteerde internetapotheker bestellen. Maar we zijn ook goedkoop omdat we afspraken hebben gemaakt met zorgverleners. Dat betekent dat je alleen een maximale vergoeding krijgt als je gebruik maakt van deze speciale GoedKuur zorgverleners. Deze gecontracteerde zorgverleners zitten in de grote steden en zijn vooral gericht op zorg aan volwassenen. Er zit bijvoorbeeld géén kinderziekenhuis bij.

Makkelijk opzegbaar
Met een GoedKuur-polis ben je flexibel. Naast de mogelijkheid om jaarlijks uiterlijk 31 december je zorgverzekering op te zeggen, kun je bij de GoedKuur-polis ook gedurende het kalenderjaar je zorgverzekering beëindigen. 

Gebruik bron 9 bij de vragen 1 en 2.

1 Laat met behulp van een berekening zien dat GoedKuur de enige polis is met een premie onder de 1.000 euro.

Snelle manier: bereken welk indexcijfer hoort bij een premie van € 1000.

Alternatief: gebruik een verhoudingstabel met de premie van Delta Lloyd om voor elke verzekering de premie uit te rekenen. Begin bij de laagste en stop wanneer je boven de € 1000 premie uitkomt.)

2 Beschrijf het prijsbeleid dat Unizorg voert met de GoedKuur-polis.

Hoe valt de prijs van deze polis op ten opzichte van de concurrentie?
Vind jij ook dat € 9,95 veel goedkoper klinkt dan € 10?

Bij introductie blijkt er veel belangstelling van consumenten voor de GoedKuurpolis, maar de nieuwe polis roept ook kritiek op.
Enkele reacties:

  • Peter R., lid van de Tweede Kamer:
    “De GoedKuur verzekering zal leiden tot averechtse selectie in de ziektekostenverzekeringen. Ik maak me zorgen: de kans bestaat dat er verzekeraars verdwijnen.”

  • Rob P., huisarts, in reactie op Peter R.:
    “Daarom is er in ons land een vereveningsfonds opgericht. Dat is een soort collectief spaarfonds van alle verzekeraars, om te voorkomen dat een verzekeraar die alleen ‘slechte’ risico’s als klant heeft, failliet gaat!”

  • Renate Z., econome:
    “Unizorg richt zich met de GoedKuur verzekering eenzijdig op bepaalde doelgroepen, zoals jonge vrouwen zonder kinderwens: de ‘goede’ risico’s dus!”

Peter R. geeft in een kamerdebat een toelichting op zijn kritiek. Hij vergelijkt daarbij GoedKuur met de basisverzekering van enkele duurdere concurrenten.

Gebruik bron 10.

3 Beschrijf de redenering van Peter R. Vermeld in het antwoord de selectie van goede en slechte risico’s en het begrip premieverhoging.
Gebruik in totaal maximaal 60 woorden.

Is deze goedkope verzekering vooral voordelig voor goede of voor slechte risico’s?
Wat voor gevolg zal dit hebben voor de concurrenten?

4 Leg uit hoe een vereveningsfonds zou kunnen werken, zoals omschreven door huisarts Rob P..

Verzekeringen met hoge kosten moeten uit een pot geld kunnen declareren…

Gebruik bronnen 10, 11A en 11B.

5 Leid uit deze bronnen drie argumenten af die de bewering van econome Renate Z. kunnen ondersteunen. Maak gebruik van de verschillen in cijfers tussen mannen en vrouwen en tussen jong en oud.

Waarom zijn jonge vrouwen zonder kinderwens aantrekkelijk voor de verzekeringsmaatschappij?
Let op dat je zowel gegevens uit 11A als 11B gebruikt in je uitleg!

Bron 11 – resultaten uit een economisch onderzoek naar zorguitgaven

11A – prijselasticiteiten van de vraag naar basiszorg 

Deze elasticiteiten zijn voor Nederland gebaseerd op relatieve prijsveranderingen van het verplichte basispakket bij een verzekeraar ten opzichte van alle andere verzekeraars.

Leeftijd Elasticiteit
  MAN VROUW
25 – 34 jaar -0,38 -0,30
35 – 44 jaar -0,25 -0,17
45 – 54 jaar -0,22 -0,14
55 – 64 jaar -0,18 -0,10

11B – gemiddelde zorguitgaven per inwoner, per 5-jaars leeftijdsgroep en M/V

1

Bij indexcijfer 106,5 hoort een premie van € 1.150

per 1 indexpunt is dat € 1150 : 106,5 = € 10,7981

€ 1000 is dus gelijk aan een indexcijfer van 1000 : 10,7981 = 92,61

De premie van Unizorg blijft met 92,1 als enige onder deze index.
2

Voorbeelden van een juist antwoord zijn:

  • Een antwoord waaruit blijkt dat Unizorg als enige een vergelijkbaar product − de basispolis − aanbiedt voor een premie (net) onder de 1.000 euro, hetgeen bedoeld kan zijn om klanten weg te halen bij de concurrenten / de suggestie kan wekken van een groot prijsverschil ten opzichte van de concurrenten (psychologische prijszetting).

  • Een antwoord waaruit blijkt dat Unizorg een vergelijkbaar product − de basispolis − aanbiedt voor een duidelijk lagere premie dan de meeste concurrenten, hetgeen gezien kan worden als een vorm van prijsconcurrentie / mogelijk begin van een prijzenoorlog.
3

Een voorbeeld van een juist antwoord is:

  • GoedKuur krijgt veel klanten uit de groep goede risico’s en duurdere concurrenten krijgen veel klanten uit de groep slechte risico’s. Omdat deze concurrenten relatief veel moeten uitkeren verhogen zij de premies (1 punt)
  • Er ontstaat een selectie van risico’s: steeds meer goede risico’s stappen over naar GoedKuur en de duurdere concurrenten ‘blijven zitten’ met de slechte risico’s (1 punt)
  • Dit kan zo ver gaan dat sommige verzekeraars de hoge uitgaven niet meer (voldoende) kunnen opvangen met de premie-inkomsten en in betalingsproblemen geraken (1 punt)
4

Voorbeelden van een juist antwoord zijn:

  • Een antwoord waaruit blijkt dat verzekeraars een extra bijdrage van verzekerden in een fonds storten, waaruit vervolgens de verzekeraars met relatief veel ‘slechte risico’s’ en dus relatief hoge zorguitgaven een compensatie ontvangen.

  • Een antwoord waaruit blijkt dat verzekeraars naar rato van de verhouding goede / slechte risico’s in hun klantenbestand een bijdrage storten in een fonds, waaruit vervolgens de verzekeraars met relatief veel ‘slechte risico’s’ en dus relatief hoge zorguitgaven een compensatie ontvangen.
5

Uit het antwoord moet blijken dat uit de bronnen is af te leiden dat

  • de vraag naar basiszorg bij jonge mensen in het algemeen relatief sterk reageert op prijsveranderingen, dus relatief sterk toeneemt bij premiedalingen / lage premies, en (1 punt)
  • dat voor vrouwen doorgaans de gemiddelde zorguitgaven ongeveer gelijk aan of lager zijn dan voor mannen, behalve in de leeftijdsklassen waarin ze kinderen krijgen, zodat (1 punt)
  • jonge vrouwen zonder kinderwens een aantrekkelijke klantgroep vormen voor een verzekeraar met relatief lage premie voor een basispakket met beperkende regelingen (bijvoorbeeld geen kinderziekenhuis vergoeden) (1 punt)
print