Onlangs vond er een debat plaats tussen een voorstander en een tegenstander van de EMU. De voorstander benadrukt de voordelen van de euro (tekst 1), de tegenstander het verloren gaan van de nationale autonomie (tekst 2).

tekst 1

Invoering van de euro is gunstig voor burgers en bedrijven. Zij hoeven bij het overschrijden van de grens binnen het eurogebied hun munt niet meer om te wisselen. Dat is handig en voordelig. Bovendien worden markten doorzichtiger, zodat er meer concurrentie ontstaat. Deze voordelen van de euro kregen bij de invoering ervan de meeste aandacht. Langzamerhand worden nog andere voordelen zichtbaar. Zo is door de euro een belangrijke belemmering voor kapitaalmobiliteit weggenomen, zodat kapitaal beter dan voorheen op zoek kan gaan naar de meest rendabele aanwending binnen het eurogebied. Dit komt de productiviteitsgroei in alle sectoren van de economie ten goede. Door de invoering van de euro is voor bedrijven in het eurogebied een grote thuismarkt ontstaan, waardoor hun concurrentiekracht ten opzichte van bedrijven uit Amerika en Japan aanzienlijk is versterkt.

tekst 2

Voor landen die deelnemen aan de EMU zijn de mogelijkheden om hun economie bij te sturen aanzienlijk beperkt. Zo is het voeren van een onafhankelijke monetaire politiek door een nationale centrale bank niet langer mogelijk. De monetaire politiek is bij de Europese Centrale Bank (ECB) weliswaar in goede handen, maar de ECB richt zich op de EMU als geheel. Als de conjuncturele ontwikkeling in een EMU-land afwijkt van de conjuncturele ontwikkeling in de overige EMU-landen kan een rentemaatregel van de ECB in dit land een procyclisch effect hebben. Ook de begrotingspolitiek heeft aan kracht ingeboet. In de EMU is namelijk afgesproken dat het begrotingstekort van de overheid maximaal 3% van het nationale product mag zijn. Door die afspraak worden de regeringen van de EMU-landen in een periode van laagconjunctuur beperkt in hun mogelijkheden om anticyclisch begrotingsbeleid te voeren.
1 Welke belemmering voor kapitaalmobiliteit (tekst 1) wordt bedoeld? Verklaar het antwoord.

Belemmeringen zijn niet altijd regels. Onzekerheid kan ook een belemmering zijn.

2 Geef een verklaring voor de stelling (tekst 1) dat een grote thuismarkt de concurrentiekracht van bedrijven in het eurogebied ten opzichte van bedrijven uit Amerika en Japan versterkt.

Een grotere thuismarkt brengt schaalvoordelen met zich mee.

3 Leg uit dat de monetaire politiek van de ECB (tekst 2) in een EMU-land een procyclisch effect kan hebben.

Procyclisch betekent dat het beleid de richting waarin de conjunctuur gaat versterkt.

4 Leg uit dat de EMU-afspraak over het begrotingstekort (tekst 2) bij hoogconjunctuur geen belemmering vormt voor het voeren van anticyclisch begrotingsbeleid.

Waaruit bestaat anticyclisch begrotingsbeleid bij hoogconcjuntuur?

1

Een voorbeeld van een juist antwoord is valutarisico.
Een verklaring waaruit blijkt dat vóór de euro internationale beleggers het risico liepen dat de koers van de buitenlandse valuta daalde, waardoor het rendement van buitenlandse beleggingen lager zou uitvallen.
2

Een antwoord waaruit blijkt dat een grote thuismarkt grootschalige productie mogelijk maakt, hetgeen lagere kosten per eenheid product en dus lagere verkoopprijzen mogelijk maakt (en dat bedrijven in Amerika en Japan op dit punt een voordeel hadden vergeleken met bedrijven in het eurogebied).
3

Een antwoord waaruit blijkt dat de ECB bij inflatie (overbesteding) in de EMU als geheel de rente kan verhogen en dat deze hogere rente in een land waar sprake is van onderbesteding kan leiden tot een daling van de bestedingen, waardoor de onderbesteding in dat land wordt versterkt.
4

Een antwoord waaruit blijkt dat anticyclisch begrotingsbeleid bij hoogconjunctuur inhoudt dat de overheidsbestedingen worden beperkt / de belastingen worden verhoogd, waardoor het overheidstekort kleiner wordt.
print