Vraag 1

Marit is 18 geworden. Zij woont op kamers in Utrecht, waar zij psychologie studeert. Voor het eerst moet zij voor zichzelf een ziektekostenverzekering afsluiten. Marit is jong, gezond en is de afgelopen vijf jaren maar twee keer langs de huisarts geweest. Zij verwacht dan ook geen (grote) ziektekosten te krijgen.

Samen met haar vader, die ook jaarlijks kijkt of hij zal overstappen, gaan ze achter de computer zitten. De gezondheid van haar vader is veel minder. Hij is hartpatiënt, moet regelmatig naar de fysio en slikt een behoorlijke hoeveelheid medicijnen.

Uiteindelijk vinden ze twee verzekeringen:

a

Wat is het verschil tussen een restitutiepolis en een naturapolis?
b

Welke polis zal gekozen zijn voor Marit? Verklaar je antwoord.
c

Marit twijfelt of zij moet kiezen voor een extra eigen risico.
Leg de voor- en nadelen van een extra eigen risico voor Marit uit.
d

Zal Marit recht hebben op een zorgtoeslag? Verklaar je antwoord.

Vraag 2

Alle Nederlanders zijn verplicht om een basisverzekering voor ziektekosten af te sluiten. Zij kunnen kiezen uit verschillende particuliere aanbieders. Elk jaar kunnen verzekerden in december overstappen naar een andere verzekeraar en/of hun bestaande keuzes aanpassen.

Verzekeringsmaatschappijen moeten verplicht een eigen risico vragen van hun klanten. De hoogte van het verplichte eigen risico wordt jaarlijks door de overheid bepaald. Daarnaast kunnen klanten vrijwillig kiezen voor een hoger eigen risico. In ruil daarvoor krijgen zij van de verzekeraar korting op hun premie.
Onderstaande tabel toont de gemiddelde korting die verzekeraars geven bij een verhoogd eigen risico.

Extra eigen risico Korting op jaarpremie
€ 0 € 0
€ 100 € 25
€ 200 € 50
€ 300 € 75
€ 400 € 100
€ 500 € 125

Wanneer mensen een keuze maken voor de hoogte van het eigen risico, dan doen ze dat op basis van twee factoren:

  1. hun persoonlijke risico-aversie
  2. een inschatting van hun persoonlijke risico 
a

Wat kun je zeggen over deze twee factoren wanneer een verzekerde kiest voor het hoge eigen risico? Verklaar je antwoord.
b

Leg uit waarom de overheid alle verzekeraars voorschrijft welke behandelingen in de basisverzekering vergoed moeten worden.
c

Leg uit waarom de overheid de verzekeraars een acceptatieplicht voorschrijft bij de basisverzekering.

Het eigen risico in de zorg is onder andere bedoeld om nalatig gedrag van klanten te verminderen.

d

Waaruit bestaat het nalatige gedrag van mensen bij zorgverzekeringen? Verklaar je antwoord.
e

Leg uit dat het eigen risico op twee manieren kan bijdragen aan een daling van de zorgpremie.

Naast de basisverzekering kunnen klanten kiezen voor aanvullende ziektekostenverzekeringen.
Deze pakketten zijn heel divers, omdat verzekeraars vrij zijn in de vormgeving van deze pakketten.

Een aanvullende verzekering is niet verplicht. Mensen mogen zelf kiezen of ze zich wel/niet aanvullend verzekeren.
Ook hierbij zijn het individuele risico’s en de persoonlijke risico-aversie bepalend voor de individuele keuzes.

f

Wat kun je zeggen over deze twee factoren wanneer een verzekerde kiest voor een aanvullende verzekering? Verklaar je antwoord.
g

Leg uit dat door averechtse selectie de premie van deze aanvullende verzekeringen jaarlijks zal stijgen.
h

Wat kunnen verzekeraars doen om deze premiestijgingen te voorkomen? Verklaar je antwoord.

Vraag 1

a

Bij een restitutiepolis krijg je bij elke zorgaanbieder een vergoeding en heb je dus meer keuzevrijheid. Ga je naar een zorgverlener waarmee de verzekeraar geen contract heeft afgesloten, dan moet je vaak de rekening voorschieten. Deze kun je later bij je zorgverzekeraar declareren.

Bij een naturapolis kun je meestal alleen kiezen voor een arts of behandelaar waarmee je zorgverzekeraar een contract heeft afgesloten. Doe je dat niet, dan krijg je te maken met vergoedingspercentages voor niet-gecontracteerde zorg en moet je een deel van de rekening zelf betalen.
b

Marit verwacht eigenlijk geen zorgkosten. Voor haar is het dus niet zo belangrijk dat ze vrije keuze heeft. Zij zal vooral kijken naar de goedkoopste aanbieding: de basisverzekering van OntZorg.
c

Een hoger eigen risico levert een korting op. Daarmee wordt de verzekering goedkoper.

Marit verwacht geen kosten, dus een hoger eigen risico zal dan niet erg zijn. MAAR áls er extra kosten komen, heeft Marit (als student) waarschijnlijk moeite om de extra rekening zelf te betalen. Dat kan een reden zijn om niet te kiezen voor het extra eigen risico.
d

Een zorgtoeslag is inkomensafhankelijk. Als student zal Marit geen hoog inkomen hebben, zodat zij waarschijnlijk wel zorgtoeslag kan aanvragen.

Vraag 2

a

Als iemand kiest voor een hoger eigen risico, dan zal die persoon in ieder geval verwachten dat er geen extra kosten komen. Het risico wordt laag ingeschat.

De persoon zal ook geen grote risico-aversie hebben. Want mensen die een grote afkeer hebben van risico, willen liever geen eigen risico. Die betalen liever wat extra voor meer zekerheid.
b

Op die manier kunnen consumenten beter verzekeraars vergelijken, omdat ze uiteindelijk allemaal hetzelfde moeten vergoeden.
Bovendien kan de overheid zo de kosten van de gezondheidszorg in de hand houden, want als het te duur wordt kunnen bepaalde behandelingen/vergoedingen geschrapt worden.
c

Iedere Nederlander is verplicht op zich te verzekeren. Dan moet dat wel mogelijk zijn.
Bovendien zou er ongelijkheid kunnen ontstaan tussen verzekeraars, want als een verzekeringsmaatschappij “ongezonde” mensen mag weigeren zullen die goedkoper worden dan anderen. Dat is oneerlijke concurrentie.
d

Nalatig gedrag bij gezondheidszorg bestaat eruit dat mensen (te) snel een beroep doen op de gezondheidszorg, omdat de kosten niet zelf betaald hoeven te worden.
e

In de eerste plaats zullen de kosten dalen voor de verzekeringsmaatschappij, want elke euro die de klant zelf moet betalen is niet voor rekening van de verzekeraar. Hoe lager de kosten, hoe lager de premie kan worden.

In de tweede plaats zal nalatig gedrag verminderen. Mensen zullen minder snel een beroep doen op medische hulp als ze zelf een deel moeten betalen. Ook hierdoor dalen de kosten en dus de premie.
f

Mensen die een hekel hebben aan risico (risico-avers zijn), zullen zich voor alles willen verzekeren. Zij vinden meer betalen voor zekerheid prettiger dan risico lopen.

Mensen die kosten verwachten die niet door de basisverzekering worden gedekt zullen zich aanvullend verzekeren.
g

Mensen die ‘gezond zijn’ zullen een aanvullende verzekering misschien te duur vinden. Dan zullen die klanten zich niet verzekeren. De verzekeringsmaatschappij zal dan vooral klanten overhouden die extra kosten verwachten (de ‘verkeerde klanten’).
h

Een voorbeeld van een goed antwoord:

  • minder behandelingen vergoeden om de kosten te drukken
  • gezonde klanten met korting proberen binnen te halen (maar dan moet je die wel vooraf kunnen identificeren, bijvoorbeeld met een vrijwillig eigen risico)
print