Inleiding
Het Nederlandse pensioenstelsel kent 3 pijlers.
Internationaal gezien is dit pensioenstelsel uniek. Nederland zou zelfs het beste pensioenstelsel van de wereld hebben.
Helaas kent zelfs het beste stelsel problemen en past het stelsel steeds minder bij de moderne flexibele Nederlandse arbeidsmarkt.
Basispensioen – AOW
De AOW wordt gefinancierd middels een omslagstelsel. Hierbij worden de uitkeringen in een bepaald jaar gefinancierd door de benodigde premies te laten betalen door de werkenden in dat jaar.
Bij een omslagstelsel betaalt de huidige werkende generatie het pensioen van de huidige gepensioneerde generatie.
Uiteraard verwacht de huidige werkende generatie dezelfde solidariteit wanneer zij later met pensioen zullen gaan.
Wanneer de verhouding tussen ontvangers en betalers scheef groeit, ontstaat een probleem.
Bij de AOW ontstaat deze scheefgroei door vergrijzing: er zijn in verhouding méér gepensioneerden en minder werkenden.
De verhouding tussen betalers en ontvangers rekenen we uit met behulp van de i/a ratio.
Deze ratio berekent het aantal inactieven per actieve.
In geval van de AOW dus het aantal gepensioneerden per werkende premiebetaler.
In 1970 was de i/a-ratio dus volgens de afbeelding 0,2. In 2012 2 en in 2020 4.
Hoewel dit geen reële getallen zijn, illustreert de afbeelding wel heel goed het probleem. Het wordt voor de werkende wel heel moeilijk om dit financieel voor elkaar te krijgen.
Door het verleggen van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 naar 67 (en later wellicht nog verder), zijn mensen langer actief en minder lang inactief.
Op deze manier probeert de overheid de financierbaarheid van de AOW middels het omslagstelsel te redden.