Om milieuschade te kunnen bestrijden wordt in diverse landen gebruik gemaakt van een milieuheffing. De opbrengst van zo’n heffing kan geheel of gedeeltelijk gebruikt worden voor milieuvriendelijke investeringen.
Met behulp van onderstaand macro-economisch model en tabel 4 kunnen de gevolgen van een milieuheffing nagegaan worden.

(1) C = 0,8 ( Y – B ) + 50
(2) B = 0,25 Y
(3) O = 210
(4) I = 60
(5) EV = C + I + O
(6) EV = W
(7) Y = W		 C = particuliere consumptie
B = belastingontvangsten
O = overheidsbestedingen
I = particuliere investeringen
EV = effectieve vraag
W = nationaal product
Y = nationaal inkomen

Alle grootheden luiden in miljarden euro’s.
In het bovenstaande model bedraagt het evenwichtsinkomen 800 miljard euro.

Om de milieuschade van diverse bestedingen te vergelijken wordt onderstaande tabel gebruikt.

  Eenheden milieuschade
per 30 mld. particuliere consumptie 1
per 40 mld. particuliere investeringen 1
per 70 mld. overheidsbestedingen 1

Het bovenstaande model bestaat uit meerdere soorten vergelijkingen, waaronder evenwichts-, gedrags- en definitie-vergelijkingen

1

Van welke soort vergelijking is er sprake bij vergelijking (1)? Licht het antwoord toe.

Uit de tabel blijkt dat er een verschil is tussen de milieuschade veroorzaakt door particuliere investeringen en de milieuschade veroorzaakt door overheidsbestedingen.

2

Geef een verklaring voor dit verschil.
3

Bereken de hoogte van de totale milieuschade in de uitgangssituatie (in ten minste één decimaal).

De overheid heeft laten onderzoeken welke gevolgen de instelling van een milieuheffing zou kunnen hebben op de economie. Er wordt een milieuheffing ingesteld van 5% op het nationaal inkomen. Een deel van de opbrengst van deze heffing stelt de overheid ter beschikking aan het bedrijfsleven om dit geld te gebruiken voor milieuvriendelijke investeringen. Deze investeringen veroorzaken géén milieuschade. In het model veranderen de vergelijkingen (1) en (4). Ook wordt er een vergelijking toegevoegd voor de milieuheffing.

De volgende vergelijkingen geven de aanpassingen van het model weer:
(1a) C = 0,8 ( Y – H – B ) + 50
(4a) I = 0,75 H + 60
(8) H = 0,05 Y

H = opbrengst milieuheffingen

Het model is nu in evenwicht bij Y = 795 miljard euro.
Deze aanpassingen van het model leiden tot een lagere waarde van het evenwichtsinkomen.

4

Geef een verklaring voor deze lagere waarde van het evenwichtsinkomen, op basis van de vergelijkingen uit het model, maar zonder het maken van een berekening.

De overheid vindt het milieubeleid met behulp van de heffing geslaagd indien de vermindering van de milieuschade (in procenten) de daling van het nationaal inkomen (in procenten) overtreft.

5

Ga met een berekening na of dit milieubeleid geslaagd is.

Indien de overheid dit milieubeleid uitvoert, zal vergeleken met de uitgangssituatie het nationaal inkomen in verhouding minder sterk dalen dan de particuliere consumptie.

6

Geef hiervoor de verklaring.

1

gedragsvergelijking

Een toelichting waaruit blijkt dat de consumptiefunctie het gedrag van consumenten (in reactie op een inkomensverandering) weergeeft.
2

Een antwoord waaruit blijkt dat de bestedingen van de overheid voor een groter deel bestaan uit dienstverlenende activiteiten met een lagere milieubelasting terwijl particuliere investeringen een hogere milieubelasting hebben.
Bedenk ook dat de ambtenarensalarissen onderdeel zijn de de overheidsbestedingen. Deze salarissen hebben een relatief lage milieubelasting.
3

C = 0,8 × (800 – 200) + 50 = 530 miljard
⇒ per 30 mld. ⇒ 17,7 eenheden milieuschade

I = 60 miljard
⇒ per 40 mld. ⇒ 1,5 eenheden milieuschade

O = 210 miljard
⇒ per 70 mld. ⇒ 3 eenheden milieuschade

Totale milieuschade 22,2 eenheden.
4

Een antwoord waaruit blijkt dat de vermindering van de effectieve vraag door de daling van de particuliere consumptie (80% van H) niet volledig wordt gecompenseerd door een verhoging van de effectieve vraag via I (75% van H).
5

C = 0,8 × (795 – 238,5) + 50 = 495,2 miljard
⇒ per 30 mld. ⇒ 16,5 eenheden milieuschade

I wordt wel meer, maar niet voor wat milieuschade betreft.
I en O veranderen dus niet
⇒ 4,5 eenheden milieuschade

De milieuschade daalt met 1,2 op 22,2 = 5,4%.
Het nationaal inkomen daalt met 5 miljard op 800 miljard = 0,625%.
Het beleid is dus geslaagd.
6

Een antwoord waaruit blijkt dat het nationaal inkomen daalt door de daling van C (door H) hetgeen deels wordt gecompenseerd door de stijging van I (door H).
print