Consumentensubsidie
Ingrijpen in de prijsvorming op een markt werkt meestal gemakkelijker door het via de producent te regelen.
Soms wil de overheid echter liever het gedrag van de consumenten beïnvloeden. Bijvoorbeeld bij de aanschaf van zonnepanelen of bij het laten isoleren van je huis. In zo’n geval geeft de overheid een subsidie rechtstreeks aan de consument.
Omdat de consument nu zijn gedrag gaat veranderen, zal de vraaglijn in de markt gaan verschuiven.
Wanneer de consument een subsidie krijgt bij de aanschaf van zonnepanelen, zal de consument voortaan bereid zijn om een hoger bedrag te betalen voor de aanschaf. Daarom zal de vraaglijn naar boven verschuiven bij een consumentensubsidie.
Stel dat de binnenlandse markt voor zonnepanelen er als volgt uit ziet:
Qv = -5P + 5.000
Qa = 6,25P – 625
(waarbij P in euro’s en Q in 1.000 stuks)
De markt is dan in evenwicht bij een prijs van € 500
en een hoeveelheid van 2,5 mln. stuks.
De overheid wil de aanschaf van zonnepanelen bevorderen met een subsidie van € 100 voor de consument.
Een consument die eerder maximaal € 300 wil uitgeven voor de aanschaf van zonnepanelen, zal nu bereid zijn om € 400 uit te geven. En dat geldt voor alle consumenten bij elke betalingsbereidheid.
De vraaglijn zal dus € 100 naar boven moeten verschuiven.
Qv = -5P + 5.000
P = -0,2Q + 1.000
Deze betalingsbereidheid neemt door de subsidie met € 100 toe:
P’ = -0,2Q + 1.000 + 100
P’ = -0,2Q + 1.100
Qv2= -5P + 5.500
Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs van € 544,44
bij een hoeveelheid van 2,78 mln. stuks.
Hoewel de evenwichtsprijs € 544,44 is, hoeft de consument zélf maar € 444,44 te betalen.
Die andere € 100 hoeft hij dankzij de subsidie niet zelf te betalen.
Consumentenheffing
Consumentenheffingen werken omgekeerd.
Door de extra heffing die de consument moet betalen, zal hij voortaan minder willen uitgegeven aan het product. Daardoor verschuift de vraaglijn naar beneden.
Consumentenheffingen komen niet vaak voor.
Het innen daarvan is te lastig. Het gaat veel efficiënter via de producent.